Πως να επιλέξετε τον κατάλληλο Αναλυτικό Ζυγό

Ο αναλυτικός ζυγός (Analytical balance) αποτελεί ένα ιδιαίτερα βασικό όργανο μέτρησης σε κάθε εργαστήριο ποιοτικού ελέγχου.

Τι είναι ο Αναλυτικός Ζυγός;

Οι αναλυτικοί ζυγοί έχουν σχεδιαστεί για τη μέτρηση του βάρους αντικειμένων μικρής μάζας, με μεγάλη ακρίβεια. Οι αναλυτικοί ζυγοί είναι εξαιρετικά ευαίσθητοί και μπορούν να μετρήσουν με αναγνωσιμότητα έως και 0,00001gr (0,01mg) αντικείμενα βάρους έως 320 g.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να κάνουμε μνεία και στους Ζυγούς Ακριβείας οι οποίοι θεωρούνται “ξαδελφάκια” των αναλυτικών ζυγών και αποτελούν μια εναλλακτική λύση μικρότερης ακρίβειας από τους αναλυτικούς ζυγούς. Οι ζυγοί ακριβείας είναι και οι πλέον διαδεδομένοι ζυγοί. Είναι ιδανικοί για την ζύγιση τεμαχίων από 500gr έως συνήθως 10000gr, ενώ υπάρχουν μοντέλα με ακόμα μεγαλύτερη ικανότητα ζύγισης. Κοστίσουν λιγότερο από τους αναλυτικούς ζυγούς και θεωρούνται ως ημι-αναλυτικοί ζυγοί, δεδομένου ότι είναι λιγότερο ακριβείς από έναν αναλυτικό ζυγό. Επίσης, δεν επηρεάζονται από περιβαλλοντικές συνθήκες και δίνουν ανάγνωση του βάρους μέσα σε δευτερόλεπτα.

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι για υψηλή ακρίβεια, ένας αναλυτικός ζυγός με ικανότητα ζύγισης με ακρίβεια από 0,0001 έως 0,00001g είναι η καλύτερη επιλογή για το εργαστήριό σας. Εάν η υψηλή ακρίβεια ζύγισης δεν είναι σημαντική, τότε οι ζυγοί ακριβείας είναι ιδανικοί για μετρήσεις με ακρίβεια της τάξης των 0,001 g.

Εφαρμογές και Βιομηχανίες

Οι αναλυτικοί ζυγοί χρησιμοποιούνται κυρίως στην ποσοτική χημική ανάλυση και σε εφαρμογές όπου η υψηλή ακρίβεια είναι βασική, όπως φαρμακοβιομηχανές, εργαστηριακές δοκιμές και χημικές αναλύσεις.

Ενδεικτικά χρησιμοποιούνται σε :

• Εργαστηριακές Αναλύσεις σε τμήματα Έρευνας & Ανάπτυξης ή Ποιοτικού Ελέγχου, για δοκιμές φαρμάκων και χημικών
• Βιομηχανικές κατασκευής δομικών υλικών
• Ολόκληρη την βιομηχανία τροφίμων
• Κτηνοτροφικές & κτηνιατρικές εγκαταστάσεις
• Αποθήκες, λιανεμπόριο.
• Ιατρικά κέντρα κ.α

Κριτήρια επιλογή Αναλυτικού Ζυγού

Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες  που πρέπει να σκεφτείτε και να μελετήσετε προσεκτικά πριν προβείτε στην προμήθεια ενός αναλυτικού ζυγού. Παρακάτω, έχουμε συγκεντρώσει ορισμένες πληροφορίες που πιστεύουμε ότι θα σας βοηθήσουν στην επιλογή, τόσο τεχνικά όσο και οικονομικά, του καταλληλότερου αναλυτικού ζυγού, χωρίς να ξοδέψετε περισσότερα χρήματα από όσα πραγματικά χρειάζονται.

Για την ορθή επιλογή ενός νέου ζυγού ακριβείας είναι σημαντικό να μελετηθούν προσεκτικά  οι ακόλουθοι βασικοί παράγοντες:

• Ικανότητα Ζύγισης (Weighing Capacity)
• Ακρίβεια, Επαναληψιμότητα & Αναγνωσιμότητα
• Χαρακτηριστικά & Επιπλέον λειτουργίες.
• Συνθήκες περιβάλλοντος του χώρου εγκατάστασης του ζυγού
• Προαιρετικά παρελκόμενα
• Τύπος διακρίβωσης

1. Ικανότητα Ζύγισης (Weighing Capacity)

Η ικανότητα ζύγισης ενός αναλυτικού ζυγού είναι το μέγιστο βάρος που μπορεί να ζυγίσει ο ζυγός. Όπως είναι εύκολα κατανοητό δεν είναι όλοι οι αναλυτικοί ζυγοί κατάλληλοι για όλες τις μετρήσεις.

Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να σκεφτείτε είναι η ικανότητα ζύγισης του αναλυτικού ζυγού δηλ. πόσο βάρος πραγματικά χρειάζεστε να ζυγίσετε; Για παράδειγμα, εάν ζυγίζετε μόνο αντικείμενα έως 100 γραμμάρια το καθένα, ενδέχεται να μην έχει νόημα να αγοράσετε ένα αναλυτικό ζυγό με ικανότητα ζύγισης έως 300 γραμμάρια. Πρέπει να βεβαιωθείτε ότι έχετε επιλέξει την ορθή ικανότητα ζύγισης που χρειάζεστε και ίσως λίγο επιπλέον. Η επιλογή μεγαλύτερης ικανότητας ζύγισης θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά την τιμή. Θα πρέπει να δοθεί προσοχή στο να μην ζυγίζονται αντικείμενα που ξεπερνούν την ικανότητα ζύγισης του ζυγού, διότι αυτό θα προκαλούσε βλάβη στο ζυγό.

2. Ακρίβεια, Επαναληψιμότητα & Αναγνωσιμότητα

Η ακρίβεια, η επαναληψιμότητα και η αναγνωσιμότητα είναι τρία διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά των των ζυγών και δεν θα πρέπει να συγχέεται το ένα με το άλλο. Είναι σημαντικό όταν μελετάτε την προμήθεια ενός αναλυτικού ζυγού (δηλ κάνετε σύγκριση μεταξύ μοντέλων), να συγκρίνετε και τους τρείς παράγοντες μαζί -Ακρίβεια, Επαναληψιμότητα & Αναγνωσιμότητα- και όχι κάποιον μεμονωμένα.

Οι όροι ακρίβεια, επαναληψιμότητα & αναγνωσιμότητα συχνά συγχέονται μεταξύ τους, αν και έχουν διαφορετικές έννοιες. Πολύ απλά θα τις εξηγήσουμε στην συνέχεια.

Όταν ένα αντικείμενο τοποθετείται σε ένα ζυγό, ο ζυγός αντιδρά εμφανίζοντας μια μέτρηση η οποία είναι το βάρος του αντικειμένου. Το πόσο σίγουροι μπορείτε να είσαστε σχετικά με το πόσο κοντά είναι το πραγματικό βάρος στην ένδειξη που εμφανίζεται στην οθόνη του ζυγού εξαρτάται από την ακρίβεια, την επαναληψιμότητα και την αναγνωσιμότητα του ζυγού.

Ακρίβεια ενός αναλυτικού ζυγού είναι το μέτρο του πόσο κοντά είναι η μέση τιμή ζύγισης ενός αντικειμένου, στο πραγματικό βάρος του αντικειμένου. Εάν, κατά μέσο όρο, εμφανίζεται στην οθόνη του ζυγού η ένδειξη 200,20 gr όταν ζυγίζει ένα πρότυπο βάρος της τάξης των 200 gr, τότε ο ζυγός είναι ακριβής έως 0,20 gr στα 200 gr, ή 0,1%.

Επαναληψιμότητα ενός αναλυτικού ζυγού είναι το μέτρο του πόσες φορές μπορεί να εμφανιστεί η ίδια τιμή του βάρους ενός αντικειμένου όταν εκτελεστούν πολλαπλές ζυγίσεις αυτού, κάτω από τις ίδιες συνθήκες. Αν για παράδειγμα, οι τιμές που εμφανίζονται, όταν ζυγίζεται ένα αντικείμενο που ζυγίζει 200​​gr, είναι 200,20, 200,30, 200,15, 200,10 και 200,25 gr, τότε το μέσο βάρος που εμφανίζεται εξακολουθεί να είναι 200,20 lb, αλλά οι μετρούμενες τιμές αποκλίνουν έως 0,10gr σε σχέση με τον μέσο όρο. Έτσι, η επαναληψιμότητα  εκφράζεται ως ± 0,10 gr, που σημαίνει ότι οι διακυμάνσεις περιορίζονται στα 0,10 gr και στις δύο κατευθύνσεις.

Αναγνωσιμότητα ενός αναλυτικού ζυγού είναι η μικρότερη αύξηση στο εφαρμοζόμενο βάρος που μπορεί να ανιχνευθεί ή εμφανίζεται στην οθόνη του ζυγού.

Θα πρέπει η επιλογή ενός αναλυτικού ζυγού να γίνει με μεγάλη προσοχή όσον αφορά την ακρίβεια, επαναληψιμότητα & αναγνωσιμότητα διότι αυτοί είναι ένα πολύ σημαντικοί παράγοντες διαμόρφωσής της ποιότητας και κατά συνέπεια και της τιμής ενός αναλυτικού ζυγού.

3. Χαρακτηριστικά & επιπλέον λειτουργίες

Οι αναλυτικοί ζυγοί διαθέτουν ένα πλήθος από χαρακτηριστικά / δυνατότητες  με στόχο να καλύψουν και τις πιο ιδιαίτερες εφαρμογές.
Παρακάτω σας παραθέτουμε ορισμένα παραδείγματα από λειτουργίες και χαρακτηριστικά που διαθέτουν οι αναλυτικοί ζυγοί

• Δυνατότητα χειροκίνητης βαθμονομήσης του αναλυτικού ζυγού χρησιμοποιώντας πρότυπα βάρη
• Δυνατότητα εσωτερικής βαθμονόμησης του αναλυτικού ζυγού απλώς πατώντας ένα κουμπί
• Δυνατότητα αυτόματης ρύθμισης σε περίπτωση αλλαγής θερμοκρασίας >1°C?
• Δυνατότητα αυτόματης μεταφοράς των δεδομένων σε Η/Υ.
• Ταχύτητα απόκρισης του ζυγού.
• Δυνατότητα δυναμικής ζύγισης, εάν π.χ σκοπεύετε να ζυγίζετε μικρά ζώα.
• Μονάδες μέτρησης. Για παράδειγμα γραμμάρια, ουγκιές, χιλιοστόγραμμα κ.α.
• Δυνατότητα λειτουργίας μέτρησης τεμαχίων έτσι ώστε να μπορείτε να μετράτε το πλήθος πολύ μικρών αντικειμένων.

4. Συνθήκες περιβάλλοντος του χώρου εγκατάστασης του ζυγού

Δεδομένων των ζυγίσεων υψηλής ακρίβειας των αναλυτικών ζυγών ακόμα και μικρές μεταβολές από εξωγενείς παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τις μετρήσεις σας. Οι συνθήκες του περιβάλλοντος λειτουργίας επηρεάζουν ουσιαστικά την πραγματική απόδοση αλλά και την προβλεπόμενη διάρκεια ζωής ενός ζυγού ακριβείας. Ειδικότερα θα πρέπει να μελετηθούν οι ακόλουθοι περιβαλλοντικοί παράγοντες οι οποίοι είναι σε θέση να  επηρεάσουν τις μετρήσεις ενός αναλυτικού ζυγού:

• Διακυμάνσεις Θερμοκρασία & Υγρασίας. Θα πρέπει οι αναλυτικοί ζυγοί να μην λειτουργούν σε περιβάλλον όπου υπάρχουν ανοιχτές πόρτες και παράθυρα. Ιδανικά η θερμοκρασία να διατηρείται σταθερή μεταξύ 5°C και +30°C και η σχετική υγρασία μεταξύ 45% και 60%
• Ρεύματα αέρα. Οι αναλυτικοί ζυγοί θα πρέπει να τοποθετούνται μακριά από ρεύματα αέρα.
• Ύπαρξη ηλεκτροστατικών φορτίων αλλά και Μαγνητικών και Ηλεκτρομαγνητικών φαινόμενων, ειδικά όταν ζυγίζονται μη αγώγιμα υλικά. Τα ηλεκτροστατικά φορτία μπορεί να έχουν μεγάλη επίδραση στα αποτελέσματα ζύγισης κατά τη ζύγιση πλαστικών εξαρτημάτων αλλά και άλλων αγώγιμων εξαρτημάτων.
• Δονήσεις στον χώρο λειτουργίας.

Για την λειτουργία των αναλυτικών ζυγών θα πρέπει να οριστεί ένας αποκλειστικός χώρος με στόχο την αποφυγή σφαλμάτων λόγω αλλαγής περιβαλλοντικών συνθηκών.

5. Προαιρετικά παρελκόμενα

Υπάρχει ένα πλήθος από προαιρετικά παρελκόμενα αξεσουάρ για τους αναλυτικούς ζυγούς όπως για παράδειγμα:

• Καλώδια και λογισμικό για την αποθήκευση και εξαγωγή των αποτελεσμάτων απευθείας στον υπολογιστή ή σε εκτυπωτή. Λογισμικό με δυνατότητα στατιστικών αναλύσεων.
• Κιτ προσδιορισμού πυκνότητας.
• Τράπεζα τοποθέτησης του ζυγού με αντικραδασμική προστασία.
• Δυνατότητα τοποθέτησης συστήματος απιονιστή για την αφαιρέσετε των στατικών φορτίων
• Καλύμματα προστασίας του ζυγού και της οθόνης
• Πιστοποιητικό Διακρίβωσης κ.α

Τόσο η KERN όσο και η ADAM Equipment  προσφέρουν πλήθος από προαιρετικά παρελκόμενα

6. Τύπος Διακρίβωσης

Διακρίβωση ενός αναλυτικού ζυγού είναι σημαντική αν θέλετε oι μετρήσεις των υλικών να είναι όσο πιο ακριβείς γίνεται. Οι αναλυτικοί ζυγοί απαιτούν συχνή διακρίβωση και πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά.

Οι τύποι διακρίβωσης ενός αναλυτικού ζυγού μπορεί να είναι:

– Εσωτερική διακρίβωση είναι μια διαδικασία που χρησιμοποιεί έναν εσωτερικό μηχανισμό του ζυγού για αυτορύθμιση. Αυτή η επιλογή προσθέτει κόστος στην τιμή του ζυγού, αλλά οι χρήστες δεν χρειάζεται να αγοράσουν ένα πλήρες σετ προτύπων βαρών για τη διακρίβωση του ζυγού. Οι περισσότεροι αναλυτικοί ζυγοί συμπεριλαμβάνουν ένα αυτόματο εσωτερικό μηχανοκίνητο βάρος βαθμονόμησης.

– Εξωτερική διακρίβωση με την χρήση προτύπων βαρών.

Η εξωτερική διακρίβωση των αναλυτικών ζυγών μπορεί να γίνει:

-Εντός της εταιρείας χρησιμοποιώντας πρότυπα βάρη διακριβωμένα και με ιχνηλασιμότητα και πάντα τηρώντας διαδικασίες που αξιολογούνται από έναν φορέα διαπίστευσης. Η λύση αυτή δεν ενδείκνυται για εταιρείες με μικρό αριθμό ζυγών.

-Από Εξωτερικά Εργαστήρια Διακριβώσεων που διαθέτουν την κατάλληλη διαπίστευση.

Απαιτείται η διακρίβωση του ζυγού να γίνεται τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο, ενώ σε πολλές περιπτώσεις -ανάλογα με την συχνότητα χρήσης του ζυγού και το είδος των μετρήσεων – απαιτείται περισσότερες φορές.

Είναι σημαντικό να παρακολουθείτε και να διακριβώνετε συχνά τον αναλυτικό ζυγό σας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την αυτόματη εσωτερική διακρίβωση ή να διακριβώσετε τον ζυγό με εξωτερικά πρότυπα βάρη. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο, βεβαιωθείτε ότι η διακρίβωση γίνεται την κατάλληλη στιγμή.

Προτείνεται να γίνονται ημερήσιοι έλεγχοι ή πριν τη χρήση έλεγχοι του ζυγού και να καταγράφονται τα αποτελέσματα.

Κατά την επιλογή μιας ζυγαριάς πρέπει να καθοριστεί αν η συσκευή θα διαθέτει εσωτερικό μηχανισμό διακρίβωσης ή θα εκτελείται από εξωτερικό εργαστήριο.

QControl παρέχουμε ολοκληρωμένες λύσεις ανάλογα με τις εκάστοτε απαιτήσεις. Για περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας.